Ontmoetingen in Ghana: balls and Brains

10-02-2011 15:40
In Ghana kan er over alles onderhandeld worden. Maar de deal die ik nu gemaakt heb zal ongetwijfeld uniek zijn. Brains voor balls: in ruil voor biljartles stel ik mijn managementkennis ter beschikking. Een pure vorm van bartertrade. Een mooie deal waar mijn gastheer en ik veel plezier aan beleven. We kunnen goed met elkaar opschieten en hebben de hele dag lol; hij omdat ik de bal niet kan raken en ik om alles wat er om mij heen gebeurt. Een geweldige ervaring en ik zie het als een voorrecht om zo in de Ghanese keuken mee te mogen kijken. Je weet af en toe niet wat je allemaal meemaakt. Maar iedereen blijft er vrolijk bij.

Als je het hebt over "it is lonely at the top" dan geldt dat zeker in Ghana. Er moet van alles gedaan worden maar niemand weet wat hij moet doen. En de directeur kan het natuurlijk niet zelf doen, want dat is in strijd met zijn status.

Onlangs heeft het bedrijf in China een machine gekocht om betonnen tegels te maken. Zo te zien, een mooie machine, maar hoe het kwalitatief in elkaar zit weet geen mens. En het is maar afwachten of je er straks onderdelen voor kunt krijgen. Met het machine wordt de productiecapaciteit verviervoudigd, maar of je die betonnen klinkers ook kunt verkopen is een slimme vraag waar nog niemand aan gedacht heeft. Maar het machien, was relatief goedkoop. Maar zevenhonderdduizend dollar. Veel goedkoper dan Europees equipment. Dan is het dus logisch dat je het chinese spul koopt en daarmee je "leadership in the industry" toont. Het doet me allemaal een beetje denken aan een figuur die ik eens ontmoette op Koh Samui in Thailand. Hij had een klein stalletje met wat spulletjes en heette je altijd zeer gentlemanlike welkom met een heel geaffecteerd "welcome to my shop". Alsof hij een absolute wereldzaak had. Ook in Ghana zie je dat gebeuren; het zijn allemaal "captains of industry". Enerzijds zijn ze best goed ontwikkeld, maar onze logica is hier ver te zoeken. Maar misschien doen wij het wel fout. Hier maakt niemand zich ergens druk om en het ziet er allemaal heel relaxed uit.

Er is ook nog een HR manager. IK geloof niet dat hij verstand heeft van personeelszaken, maar ook dat lijkt geen bezwaar te zijn. Mocht er een probleem zijn, dan neem je toch gewoon weer iemand aan. Hetzelfde geld voor de accountants. Een hele rij figuren die zich allemaal met cijfers bezighouden. Dat doen ze wel goed, maar als je vraagt om een nieuw lijstje te produceren, dan lukt dat niet. Zelfs de meest elementaire dingen moet je zelf maken. Maar dat is ook wel weer leuk en het doet je realiseren dat onze kennis waardevol voor ze is.
 
Er is ook een customer relations manager in dienst. Een blanke met een zeer Engels uiterlijk en een perfecte taalbeheersing. Als je hem in een directievergadering hoort praten, haal je opgelucht adem. Want eindelijk heb je iemand gevonden die het een beetje snapt. Maar als hij dan vervolgens een offerte moet maken voor een grote en belangrijke klant, dan blijkt ineens dat hij toch een echte Ghanees is, die ook heel nadrukkelijk Ghanees denkt. Heel gezellig, heel leuk, maar er komt dus weer helemaal niets van terecht. Heel verwarrend om een ontwikkelde Europeaan qua uiterlijk Afrikaans te zien reageren. We zijn dus maar gaan biljarten. En je hoort weer eens wat.

De salesmanager die tijdens de vergadering zit te slapen en er geen idee van heeft wat en waar hij volgend jaar gaat verkopen. Kennelijk mag dat een verrassing blijven. Het heeft in ieder geval het voordeel dat je ook geen budget hoeft te maken. En of je iets verdient, weet je pas achteraf. En passant, deelt de salesmanager ook nog mee, dat hij de komende 3 maanden weg is want hij moet geopereerd worden.

De baas van het spul, aangesproken met "chief" of "chairman" is ook bijzonder. Zoals al eerder gezegd kunnen we heel goed met elkaar overweg. Hij heeft in de US gestudeerd en is 5 jaar geleden terug naar Ghana gekomen om het bedrijf over te nemen. Dat doet hij goed, maar toch komen er steeds weer van die typisch afrikaanse benaderingen naar voren. Zo was het een absolute eye-opener voor hem toen ik hem vertelde dat er twee manieren zijn om het bedrijfsresultaat te verbeteren: meer inkomsten en/of minder kosten. Daarmee is de hele reis al goedgemaakt en kunnen we weer biljarten. Balls for brains. Daarnaast hebben we het ook nog over Socrates en over de vraag hoe een "Perfect Day" er uit ziet.

Overigens gaat mijn blanke Ghanees morgen trouwen. Voor de derde keer. Zijn bruid komt uit Burkino Faso en is naar horen zeggen zeer ontwikkeld. De familie is gisteren met de bus uit Ouagadouga aangekomen en morgen zal het grote feest zijn. My presence (not presents) is highly appreciated, kreeg ik net door als sms-je. De bruidegom moest deze week echter nog wel even een voorschot op zijn salaris hebben, want anders kon de bruiloft niet betalen. Hoezo regeren is vooruitzien. Ben reuze benieuwd wat we morgen weer gaan meemaken. Zo'n bruiloft maak ik niet elke doordeweekse zaterdag mee.

Peter Tersteeg